Interview uit Haarlems Dagblad
Samba Schutte
Tekst: Jan Pieterse
HET VISITEKAARTJE VAN SAMBA SCHUTTE
De kersverse winnaar van het Leids Cabaretfestival 2006 heet Samba Schutte.
Een naam die meteen de aandacht trekt en dat is mooi meegenomen voor een cabaretier. Zijn voornaam dankt hij aan zijn moeder uit Mauritanië en zijn achternaam aan zijn vader uit Medemblik. Die was in Afrika als ontwikkelingswerker. Uit die liefde kwamen kinderen voort en een van hen is Samba. Hij werd geboren in Mauritanië en groeide op in Ethiopië met binnen het gezin verschillende geloven (de Islam en het Christenendom) en talen.
‘Frans was bij ons thuis de eerste taal, dat sprak ik met mijn moeder en broertjes en zusjes. Met mijn vader sprak ik Engels en mijn ouders onderling spraken Arabisch! Néé, dat laatste is een geintje! Ik kreeg op de ambassade wel eens Nederlandse les, maar dat ging niet verder dan: Ik zijn Samba. Ik heb twaalf jaren oud.’
Zo’n vijf jaar geleden kwam hij naar Nederland en leerde in zeer korte tijd de taal. ‘Wat een nare vraag, of ik me al Nederlander voel. Natuurlijk ben ik dat óók, maar ik vóél me meer Afrikaans. De omschakeling is best groot. Ik zeg altijd: mijn achtergrond is een zegen en een vloek. Een zegen omdat het heel verrijkend is en ik de dingen van veel kanten bekijk en daardoor niet snel oordeel. Maar het is ook een vloek, omdat mij de verschillen meer opvallen. Ik vertel in mijn voorstelling hoe ze in Afrika omgaan met begrafenissen en hoe ze dat hier doen. Maar ook hoeveel eten hier wordt weggegooid. Dat probeer ik natuurlijk wel op een luchtige manier duidelijk te maken. Ja, zie het maar als een soort ontwikkelingswerk. Nee hoor, ik kwam hier naar toe om te studeren. Ik wist niet precies wat, maar ik wist wél dat ik een passie heb voor acteren. Dat ik iets wil doen op het toneel.’
Na een jaar aan de universiteit waarin hij veel bezig was met drama, film en stand up-comedy, wist hij het helemaal zeker: ‘Ik ben gewoon een creatief iemand en wil naar de toneelschool. Daar zit ik nu in het laatste jaar.’ Al snel stand-upte Schutte niet meer in het Engels, maar in het Nederlands en werd het steeds meer een programma met verhalen. Inmiddels had hij zich ingeschreven voor het Leids Cabaretfestival. ‘Dat vonden veel mensen gek, want ik was pas een jaar bezig met Nederlandstalige stand up. Maar ik vond dat ik er klaar voor was. Toen ik mocht meedoen, wist ik dat ik een goede kans had, maar alle drie de finalisten hadden een heel ander soort programma. Dus het lag aan de smaak van de jury.’ Die jury was zeer enthousiast over Kun Min Woni An van Schutte waarin hij zijn eigen kijk geeft op verschillende culturen. Wat de titel betekent, zegt de cabaretier liever pas als het publiek in de zaal zit. Opvallend is dat hij regelmatig stiltes durft te laten vallen in zijn verhalen.
‘Ik hóú van stiltes! Dat zijn mijn beste momenten, daar geniet ik van. Mijn voorstelling is het tegendeel van stand up-comedy. Dat is vooral met grappen en dat de mensen móéten lachen. Mij noemen ze een verhalenverteller en zo noem ik mezelf ook. Ik heb tijd nodig om het publiek mee te nemen in mijn wereld.’Die wereld bestaat dus uit twéé werelden. ‘Maar,’ benadrukt Schutte. ‘je moet niet denken dat ik de nieuwe multi-culturele stand up-comedian ben. Ik word geen ambassadeur voor Save the Children.’
‘De mensen willen je graag in een hokje plaatsen om te weten wat voor soort cabaretier je bent. Ik ben half buitenlander en dat gebruik ik. Dan neig je al snel naar cliché’s en dat probeer ik te vermijden. Ik heb iets te zeggen en dat geeft diepgang en het confronteert. Met stand up kan ik wel lol hebben, maar mijn programma is veel theatraler door de muziek en de dans.’
Op de vraag of hij nog wel eens heimwee heeft naar het land van herkomst, antwoordt de jonge cabaretier: ‘Heimwee? Jaaa hallo, natuurlijk! Het lijkt me normaal dat je je thuis mist. Mijn ouders zitten in Afrika en ik zie ze één keer per jaar. Dat is weinig. Ik heb inderdaad een grote stap gemaakt, maar ik sta nu stevig in mijn schoenen. Het is heel goed gegaan. Kun Min Woni An is mijn visitekaartje. Daarmee laat ik zien: dit is wie ik ben.’